Twój maluszek niedawno pojawił się na świecie. W tym wyjątkowym okresie 1000 pierwszych dni jego życia chcesz mu dać miłość, opiekę i ochronę. Dbasz o niego najlepiej, jak potrafisz. Dotyczy to również sposobu żywienia niemowlęcia, które ma kluczowe znaczenie dla jego prawidłowego rozwoju. W początkowym okresie życia najlepsze dla dziecka jest karmienie piersią. Twój pokarm zawiera bowiem wszystko to, czego potrzebuje młody organizm. Dowiedz się, jak powinno wyglądać prawidłowe żywienie niemowlęcia w pierwszych miesiącach jego życia, oraz jak zadbać o własną dietę w trakcie laktacji.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jakie są korzyści płynące z karmienia dziecka piersią?
Kobiecy pokarm jest wyjątkowy, a jego unikalny i zmieniający się skład sprawia, że jest najlepiej dopasowany do potrzeb dziecka na każdym etapie jego rozwoju. To dlatego eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rekomendują, aby przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia karmić je wyłącznie piersią[1]. W tym czasie mleko mamy zaspokaja bowiem wszystkie potrzeby żywieniowe maluszka – zarówno jego głód, jak i pragnienie. Po okresie wyłącznego karmienia piersią kontynuowanie tego sposobu żywienia dziecka nadal jest zalecane (przy jednoczesnym rozszerzaniu diety), nawet do ok. 2. roku życia – tak długo, jak będzie chciała tego mama oraz maluch.
Karmienie piersią to same korzyści – zarówno dla dziecka, jak i dla mamy:
- kobiecy pokarm jest zawsze dostępny, ma odpowiednią temperaturę i jest za darmo,
- mleko mamy ma skład dopasowany do aktualnych potrzeb niemowlęcia – zmienia się wraz z wiekiem dziecka, a nawet w trakcie jednego karmienia,
- mleko mamy to wyjątkowa kompozycja składników, takich jak witaminy, składniki mineralne, tłuszcze, węglowodany, oligosacharydy czy przeciwciała, które wspierają prawidłowy rozwój młodego organizmu, w tym jego odporności,
- karmienie piersią to wyjątkowe chwile bliskości, kiedy między mamą a maluszkiem buduje się niepowtarzalna więź,
- karmienie własnym pokarmem to również wiele korzyści dla mamy – pozytywnie wpływa na jej samopoczucie, pozwala szybciej wrócić do formy sprzed porodu, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu piersi czy jajników.
Jak przygotować dziecko do karmienia piersią?
Żywienie noworodka może wydawać się dla rodziców nie lada wyzwaniem. Maluszek jest zmęczony porodem, a przed nim długie miesiące przystosowywania się do funkcjonowania poza brzuchem mamy. Najlepszym wsparciem w początkowym okresie jego życia jest dla niego karmienie piersią. Właśnie dlatego specjaliści zalecają, aby pierwszy raz nakarmić niemowlę do 2 godzin po jego przyjściu na świat. Pierwsze karmienie to zarówno dla mamy, jak i dla maluszka wyjątkowa chwila. I chociaż może wydawać się ono czymś naturalnym, to proces, którego i kobieta, i niemowlę muszą się nauczyć. Przystawiając dziecko pierwszy raz do piersi, bądź spokojna i pozytywnie nastawiona – na pewno Wam się uda, a z czasem wspólnie będziecie się cieszyć tymi wyjątkowymi chwilami. Zadbaj o komfortową pozycję dla siebie oraz noworodka – najlepiej, aby brzuszkiem był skierowany w stronę Twojego ciała. Jeśli w jego buzi będzie się znajdowała cała brodawka, ssanie będzie miarowe, a połykanie pokarmu wyraźnie przez Ciebie słyszane, to znaczy, że wszystko idzie zgodnie z planem. Jeśli jednak będziesz miała jakiekolwiek obawy czy pytania, pamiętaj, aby skorzystać z porady położnej, która – zwłaszcza przy pierwszych karmieniach – pokaże, w jaki sposób odpowiednio przystawiać dziecko do piersi.
Wskazówki dla mamy karmiącej piersią
Jako przyszła mama dbałaś o siebie przez cały okres ciąży. Teraz, kiedy rozpoczyna się prawdziwa przygoda z macierzyństwem, a Ty karmisz swoje dziecko piersią, wciąż pamiętaj, że zarówno Twoje samopoczucie, jak i prawidłowa dieta mają ogromny wpływ na przebieg laktacji.
Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki, które pomogą Ci dbać o Twoją dietę w tym szczególnym czasie.
- Pamiętaj o odpowiednio zbilansowanych posiłkach, które powinnaś spożywać regularnie. Jedz mniejsze posiłki, ale częściej – teraz potrzebujesz ok 500 kilokalorii więcej niż przed ciążą.
- Pij dużo płynów, najlepiej 2-2,5 litra dziennie, a do picia wybieraj przede wszystkim wodę mineralną, która najlepiej gasi pragnienie.
- Jedz produkty dostarczające białko – chude mięso, ryby, jaja, mleko i przetwory mleczne.
- Nie zapominaj o produktach, które dostarczają wapń. Teraz potrzebujesz go więcej niż wcześniej. Wzmożone zapotrzebowanie pomogą pokryć np. mleko, żółty ser oraz twarożek.
- Wybieraj różnorodne owoce i warzywa – są bardzo ważne w Twojej diecie.
- Zadbaj o obecność błonnika pokarmowego w Twojej diecie. Dostarczą go produkty m.in. zbożowe – wybieraj pieczywo pełnoziarniste, gruboziarniste kasze, płatki zbożowe.
- Nie przesadzaj z solą – dania doprawiaj ziołami. Zrezygnuj z potraw bardzo pikantnych.
- Unikaj produktów przetworzonych.
- Ogranicz cukier w diecie.
Jakie są przeciwwskazania do karmienia piersią?
Sytuacje, w których kobieta nie powinna karmić piersią, na szczęście są rzadkie i wynikają ze stanu zdrowia mamy lub dziecka.
Kobieta nie powinna karmić własnym pokarmem, jeśli:
- przyjmuje niektóre leki (jeśli przyjmujesz jakieś leki na stałe, a planujesz karmić swoje dziecko piersią, skonsultuj się z lekarzem),
- jest zakażona wirusem HIV,
- choruje na ciężką niewydolność krążeniową,
- ma nieleczoną gruźlicę,
- jest w trakcie chemio- lub radioterapii,
- ma niewyleczoną opryszczkę brodawki piersiowej.
Niektóre schorzenia, które mogą wystąpić u dziecka, takie jak wrodzone choroby metaboliczne, wrodzona nietolerancja laktozy, wady serca, choroby neurologiczne czy rozszczep podniebienia, również są przeciwwskazaniem do karmienia piersią.
Na koniec pamiętaj, że karmienie piersią nie oznacza, że musisz jeść za dwoje! Kobieta karmiąca potrzebuje ok 500 kilokalorii dziennie więcej w stosunku do okresu przed ciążą!
[1] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.