Jak zachęcić dziecko, aby codziennie dokonywało prawidłowych wyborów żywieniowych? Poznaj kilka wskazówek, dzięki którym maluch nauczy się decydować, co jest dla niego właściwe i sprzyja wypracowaniu dobrych nawyków żywieniowych w przyszłości.
Co znajdziesz w tym artykule:
Dobre nawyki żywieniowe u dziecka a przyzwyczajenia rodziców
Okres wczesnego dzieciństwa już nigdy się nie powtórzy, dlatego komponując jadłospis dziecka, wkładaj w to jak najwięcej wysiłku. Pamiętaj, że dzieci uczą się przez naśladownictwo, a zachowania żywieniowe całej rodziny – zarówno rodziców, jak i starszego rodzeństwa – odgrywają niezwykle ważną rolę w budowaniu nawyków żywieniowych i preferencji smakowych najmłodszych. Dobre decyzje rodziców dotyczące diety z pewnością zaprocentują w przyszłości.
Czy wiesz, że… Tendencja do próbowania nieznanych pokarmów wzrasta, kiedy rodzice spożywają nowy produkt razem z dziećmi [1].
Prawidłowe nawyki – od kiedy i dlaczego warto je kształtować u dzieci?
Kształtowanie nawyków żywieniowych rozpoczyna się już na etapie ciąży. Dieta dobrze odżywiającej się mamy wpływa pozytywnie zarówno na jej zdrowie, jak i na zdrowie rozwijającego się w brzuchu maluszka. Jeszcze nienarodzone dziecko odkrywa różnorodne smaki pokarmów, które zjada jego mama. Kształtowanie nawyków żywieniowych jest kontynuowane w okresie niemowlęcym i później. Te pierwsze doświadczenia żywieniowe w pierwszych latach życia odgrywają rolę w kształtowaniu się późniejszych preferencji smakowych. Dlatego warto wprowadzać i utrwalać dobre przyzwyczajenia dotyczące diety już od początku – istnieje duża szansa, że zaprocentują one w przyszłości dziecka.
Pamiętaj! Spożycie w okresie wczesnego dzieciństwa różnych produktów, np. słodkich lub słonych, determinuje ich wybór w późniejszym czasie.
Jak wspierać rozwój prawidłowych nawyków żywieniowych u dziecka po 1. roku życia?
1000 pierwszych dni życia to okres, w którym młody organizm intensywnie rośnie i się rozwija. Ponadto etap ten jest niezwykle ważny dla kształtowania się nawyków żywieniowych dziecka. Gdy maluch skończy roczek, kontynuuj dobre przyzwyczajenia dotyczące komponowania jadłospisu i pamiętaj o tych zasadach [2]:
- Małe dziecko powinno teraz otrzymywać 4-5 posiłków dziennie – 3 główne (śniadanie, obiad i kolacja) oraz 1-2 uzupełniające (drugie śniadanie i/lub podwieczorek).
- Szanuj apetyt dziecka, ponieważ wpływa to pozytywnie na regulację głodu i sytości. Fundamentalna zasada komponowania diety roczniaka brzmi: Ty decydujesz o tym, co dziecko zje, kiedy i jak jedzenie będzie jadło. Zaufaj maluchowi, a będziesz mieć pewność, że nie jest przekarmiony ani niedożywiony, co przyniesie dobre efekty w przyszłości.
- Dziecko kończące 1. rok życia powinno otrzymywać w ciągu doby maksymalnie 3 porcje posiłków mlecznych (2 porcje mleka – w tym odżywcza formuła na bazie mleka i 1 porcję produktów mlecznych).
- Choć liczba posiłków stałych zwiększa się, po 1. roku życia dziecka warto kontynuować karmienie piersią – mleko mamy to wciąż wartościowy pokarm bogaty w wiele ważnych składników odżywczych. Jeśli mama nie karmi piersią, ważnym elementem diety roczniaka jest odżywcza formuła na bazie mleka (dawniej mleko modyfikowane typu Junior).
- Podczas planowania posiłków dla roczniaka pamiętaj, aby uwzględniać jego indywidualne potrzeby. Korzystaj z produktów wysokiej jakości i takich, które pochodzą ze sprawdzonych źródeł.
- Pamiętaj, aby dieta roczniaka uwzględniała produkty z różnych grup: warzywa, owoce, zboża, mięso, ryby, jaja oraz nabiał. Różnorodny jadłospis dostarczy dziecku ważne do rozwoju składniki odżywcze.
- Dbaj o to, aby dziecko jadło regularnie, a jego dieta była zbilansowana i urozmaicona. Potrzeby malucha w tym okresie są bardzo duże, więc wybiórczość w jedzeniu może prowadzić do niedoborów żywieniowych.
- Pamiętaj, aby uzupełnieniem płynów była przede wszystkim woda.
Ach, ta niezależność – sposób na małego buntownika
Może się okazać, że maluch tylko dlatego nie chce jeść tego, co mu podajesz, by pokazać, kto tu rządzi! Postaw na stole dwie miseczki i zapytaj dziecko, z której chciałoby dziś jeść. Nie ma znaczenia, co wybierze, jeśli obie propozycje, które mu proponujesz, są dopasowane do jego potrzeb.
Dzięki możliwości wyboru dziecko czuje, że jego zdanie w sprawie posiłków też się liczy.
Bądź dobrej myśli. Nagradzaj odpowiednie zachowanie przy stole naklejkami lub pieczątkami stawianymi na rączce – maluchy szaleją na ich punkcie. Nie obawiaj się nowych pokarmów. Warto być przy tym też cierpliwym, gdyż czasem potrzeba od kilku do kilkunastu prób, zanim dziecko zaakceptuje dany produkt. Lepiej myśleć, że malec je pokocha, nawet jeśli w przeszłości mieliście nie najlepsze doświadczenia!
[1] Mika M., Matuszczyk P., Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u niemowląt i małych dzieci, Standardy Medyczne Pediatria, 2017, T. 14, 733-738.
[2] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. Roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, pod red.nauk prof. Weker