Obiad dla dzieci – jak skomponować zbilansowany posiłek dla małego dziecka (w wieku 1-3 lata)?

Obiad dla dzieci – z czego powinien się składać?

Pożywny obiad dla dziecka niewiele różni się od obiadu dla dorosłego. W zasadzie nie różni się niczym, pod warunkiem, że i dorosły podchodzi rozsądnie do swojej diety.

W pełnowartościowym obiedzie dla dzieci nie powinno zabraknąć takich produktów, jak:

• Warzywa i/lub owoce. Są cennym źródłem witamin i składników mineralnych, niezbędnych w procesie rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Wspierają odporność organizmu, prawidłową pracę mózgu i wielu układów.
• Kasze, ryże, makarony. Węglowodany złożone, pochodzące z pełnoziarnistych produktów, będące głównym źródłem energii, a dzięki zawartości błonnika odpowiadające za utrzymanie prawidłowej pracy jelit.
• Mięso, ryby, rośliny strączkowe, jaja – czyli źródła białka. Białko wspiera układ odpornościowy, prawidłową przemianę materii, a także prawidłowe wchłanianie pozostałych składników odżywczych.

Obiad dla dziecka powinien zawierać również dobre tłuszcze, które są źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, odpowiedzialnych za prawidłową pracę mózgu. Ponadto tłuszcz w diecie dziecka pomaga w prawidłowym metabolizmie i przeciwdziała powstawaniu zaparć i zatwardzeń. Warto wybierać tłuszcze roślinne, np. olej lniany, olej rzepakowy, oliwę z oliwek lub dobrej jakości margarynę. Dobrym źródłem cennych tłuszczów są również różnego rodzaju orzechy oraz pestki, np. dyni lub słonecznika¹.

Jaki napój do obiadu dla dziecka?

Choć picie podczas posiłku nie jest obowiązkowe, warto jednak zadbać o to, by dziecko, także w trakcie obiadu, miało dostęp do wody – niegazowanej, bezsmakowej, wody źródlanej lub niskozmineralizowanej. Może ona pomóc w rozluźnieniu treści pokarmowej w ustach, a także będzie przeciwdziałać zaparciom. Woda jest najlepszym napojem dla dziecka i przyzwyczajanie do jej picia ma istotny wpływ w zapobieganiu otyłości².

Czego nie powinno być w obiedzie dla małego dziecka?

Co oczywiste, poza składnikami niezbędnymi w diecie małego dziecka, są również takie, które nie powinny się w niej znajdować. Należą do nich produkty wysoko przetworzone, dania instant, dania typu fast food. Obiad dla małego dziecka nie powinien być smażony z użyciem dużej ilości tłuszczu, mięso nie powinno być panierowane. Warto unikać dodatków takich, jak ocet, majonez.

Sól w diecie dziecka

Gotując obiad dla dziecka, soli należy używać z umiarem, a najlepiej w ogóle ją pominąć. Sól znajduje się w wielu produktach spożywczych, dlatego nie warto jej dodawać³. Nadmiar soli może prowadzić do chorób, takich jak choroby serca czy nadciśnienie, a także do problemów z nerkami. Zamiast soli warto używać ziół i dużej ilości warzyw, które naturalnie wzbogacają smak potraw.

Cukier w diecie dziecka

Obiad może być podany w formie na słodko np. makaron z naturalnie słodkim musem owocowym i twarogiem. Należy jednak unikać cukrów wolnych – cukru dodawanego – w diecie dziecka, które przyczyniają się do powstawania próchnicy oraz działają uzależniająco, co może prowadzić w przyszłości do złych nawyków żywieniowych, a w konsekwencji do problemów zdrowotnych⁴.

Zbilansowany posiłek dla dziecka – co to znaczy?

Zbilansowany posiłek dla dziecka to taki, który dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych. W idealnej sytuacji obiad powinien składać się z zupy przygotowanej na bazie warzyw i drugiego dania. Drugie danie natomiast z (do wyboru) mięsa, drobiu, ryby lub jaj z dodatkiem ziemniaków, kaszy lub makaronu i warzyw w postaci jarzynki czy surówki. Warto jednak patrzeć całościowo na dietę, nie w kontekście jednego posiłku, a więc nie codziennie obiad dziecka musi składać się ze wszystkich grup produktów, pod warunkiem, że zostaną one wprowadzone do innych posiłków. Przykładowo, jeśli na śniadanie dziecko zje naleśniki z serem, dobrze, żeby obiad składał się z warzyw i mięsa lub ryby. Słowem – bardzo ważna jest różnorodność w posiłkach i proponowanie dziecku różnych potraw o różnych smakach i konsystencjach.

Co dzieci lubią jeść na obiad?

Kształtowanie nawyków żywieniowych u dziecka rozpoczyna się już na etapie rozszerzania diety – to właśnie ten moment jest odpowiedni, by ukształtować małego smakosza, dlatego tak ważna jest różnorodność w diecie już od pierwszych kontaktów dziecka ze stałym jedzeniem. Jeśli na tym etapie wkradnie się monotonia, a rodzic pozostanie zamknięty na eksperymenty – również dziecko nie będzie chętne, by próbować nowych dań – przyzwyczai się bowiem do tego, co rodzic mu daje.

Jakie posiłki można tworzyć dla najmłodszych, by były odpowiednio zbilansowane i pozwalające na poznanie jak największej ilości smaków?

Szybki obiad dla dziecka

Sos do makaronu można stworzyć niemalże ze wszystkiego, w tym także z wielu różnych warzyw, co jest ciekawym sposobem na ich podanie. Dla najmłodszych dzieci sos może mieć całkowicie gładką konsystencję, która jest spożywana chętniej.

Świetną alternatywą dla domowych sosów są obiadki dla dzieci w słoiczkach, które można wykorzystać zarówno jako pełnowartościowy posiłek, jak również jako sos. Tak sprawdzi się np. Bobovita Gulasz drobiowy z pieczarkami czy inne potrawki, które można dodać do makaronu.

Gotowe obiadki dla dzieci sprawdzą się również wtedy, gdy nie ma czasu na stworzenie odpowiednio zbilansowanego, pełnowartościowego posiłku. Gotowe obiadki dla dzieci zawierają wszystko, co niezbędne, w tym produkty zbożowe (kasze, ryż, makarony), warzywa, mięso lub ryby.

Jak doprawić obiad dla dziecka?

Nie ma żadnych przeciwskazań do stosowania wszelakich ziół w obiadach dla dzieci. Najczęściej stosuje się koperek, natkę pietruszki, suszony czosnek, paprykę słodką i ostrą i pieprz, ale warto sięgnąć również po kurkumę, cynamon, majeranek, zioła prowansalskie, kumin czy curry. Należy jednak zwracać uwagę na mieszanki przypraw – niektóre mogą bowiem zawierać sporo soli – i stosować te, które mają „czysty” skład. Warto również zapoznać się z liofilizowanymi mieszankami ziół i przypraw – mają jeszcze bogatszy smak od suszonych przypraw.

Zupy dla dzieci – jak je przygotowywać

Zupy dla dzieci mogą mieć formę kremów lub też być klarowne. Dla najmłodszych dzieci zupa krem jest najwygodniejsza, ponieważ wówczas można mieć pewność, że dziecko zje wszystko, co w zupie jest, bez pomijania mniej ulubionych warzyw, jednak starszym dzieciom warto proponować zupy także z kawałkami warzyw i mięsa. Do zup można dodawać makarony lub kasze, a także grzanki.

Tutaj również bardzo pomocne mogą być gotowe zupki dla dzieci, np. Bobovita barszcz ukraiński czy Bobovita krupniczek z cielęciną, z konsystencją odpowiednio dostosowaną do wieku dziecka. Nie jest bowiem łatwo ugotować porcję zupy dla małego człowieka, który być może nie zje jej zbyt wiele, a nawet może się okazać, że w ogóle nie będzie trafiała w jego gusta. Dzięki gotowym zupkom można uniknąć marnowania jedzenia.

Zupy dla dzieci mogą być codziennym punktem w menu dziecka – uznawane są za wartościowe, a przy tym lekkostrawne i łatwe do podania.

¹Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Pełnowartościowy obiad, [online:] https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/pelnowartosciowy-obiad/, dostęp: 11.12.2023

² Szajewska H. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci [online:] https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/WL_jednostki/klinika_pediatrii_i_zaburzen_rozwoju_dzieci_i_mlodziezy/zasady_zywienia_zdrowych_niemowlat.pdf, dostęp: 11.12.3023, str.814

³ prof. Dr. Hab.n. med. M. Jarosz, Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży, [online:] https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/piramida-zdrowego-zywienia-i-stylu-zycia-dzieci-i-mlodziezy-2/, dostęp:11.12.2023

⁴ Szajewska H. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci [online:] https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/WL_jednostki/klinika_pediatrii_i_zaburzen_rozwoju_dzieci_i_mlodziezy/zasady_zywienia_zdrowych_niemowlat.pdf, dostęp: 11.12.3023, str.814