Narządy w organizmie dziecka, a zwłaszcza mózg, w pierwszych latach życia intensywnie się rozwijają i potrzebują bardzo dużo żelaza. Do 6. miesiąca życia niemowlę ma zapasy tego pierwiastka jeszcze z okresu życia płodowego, ale po pierwszym półroczu życia wyczerpują się one i żelazo musi być dostarczane wraz z pożywieniem.
Co znajdziesz w tym artykule:
Czy żelazo jest ważne w diecie 7-8-miesięcznego dziecka?
Żelazo wpływa między innymi na rozwój funkcji poznawczych, bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych, wchodzi w skład różnych enzymów i odgrywa rolę w zwalczaniu wirusów oraz bakterii. Jest składnikiem hemoglobiny, która transportuje tlen do tkanek i komórek organizmu. Dzięki temu wszystkie organy, w tym mózg, mogą rosnąć i prawidłowo funkcjonować.
Zapotrzebowanie na żelazo
Zbilansowana i pełnowartościowa dieta powinna dostarczyć odpowiednią ilość żelaza. Niemowlę w wieku 6-12 miesięcy potrzebuje 11 mg żelaza, a dziecko w wieku 1-3 lata – 7 mg tego pierwiastka każdego dnia[1].
Aby zapewnić maluszkowi prawidłowy rozwój, należy podawać mu produkty bogate w żelazo. Źródła żelaza w pożywieniu dzieli się na produkty, które dostarczają żelazo hemowe – dobrze przyswajalne przez organizm i niehemowe, którego przyswajalność jest znacznie mniejsza. Niemniej wszystkie te źródła są istotne w diecie maluszka.
Produkty bogate w żelazo:
- mięso i przetwory mięsne: wołowina, cielęcina, wieprzowina, królik, kaczka, podroby mięsne,
- ryby: łosoś, makrela, dorsz, śledź, sardele,
- jaja (zwłaszcza żółtko),
- produkty zbożowe: pieczywo żytnie, razowe, pełnoziarniste, pumpernikiel, chleb chrupki, grahamki, ryż brązowy, płatki owsiane, płatki jęczmienne, kasza jaglana, kasza gryczana, kasza pęczak, kaszki mleczne i bezmleczne, kaszki wielozbożowe, kleiki wzbogacane żelazem,
- warzywa i owoce: botwinka, bób, burak, brokuły, brukselka, szpinak, fasolka szparagowa, groszek zielony, pietruszka, porzeczki, poziomki, maliny i awokado,
- owoce suszone: morele, śliwki, jabłka, rodzynki, figi i daktyle,
- nasiona, ziarna i orzechy: dynia, słonecznik, sezam, mak, orzechy włoskie, pistacjowe, laskowe, arachidowe, migdały.
Warto wiedzieć
Wszystkie kaszki mleczne BoboVita są wzbogacone w żelazo. W diecie półrocznego niemowlęcia i starszych dzieci mogą stanowić doskonały i pełnowartościowy posiłek.
Jak rozpoznać niedobór żelaza u 7-8-miesięcznego niemowlęcia?
1000 pierwszych dni życia to okres, w którym organizm intensywnie się rozwija i potrzebuje wartościowych posiłków. W związku z dynamicznym wzrostem niemowlęta należą do grupy narażonej na niedobór żelaza. Dzieje się tak, ponieważ po ukończeniu 6. Miesiąca zmagazynowane rezerwy żelaza przestają być wystarczające do harmonijnego rozwoju, więc żelazo musi zostać dostarczone wraz z pożywieniem. Gdy organizm dziecka wyczerpie wszystkie rezerwy tego pierwiastka, może rozwinąć się u niego niedokrwistość, czyli anemia. Niedobór żelaza może dawać następujące objawy:
- bladość skóry,
- łamliwość włosów i paznokci,
- osłabienie, brak energii, brak koncentracji,
- szybka męczliwość,
- brak apetytu,
- bolesny i gładki język,
- spowolniony przyrost masy ciała.
Jeśli zaobserwujesz u dziecka niepokojące objawy, warto je skonsultować z lekarzem, ponieważ nieleczona anemia może prowadzić do znacznie groźniejszych konsekwencji zdrowotnych, w tym zmian w ośrodkowym układzie nerwowym[2].
Jak badać poziom żelaza u 7-8-miesięcznego niemowlęcia?
Jeśli u dziecka występuje podejrzenie niedoboru żelaza, lekarz pediatra może zlecić wykonanie badania poziomu żelaza z pobranej krwi.
Jak poprawić poziom żelaza u dziecka?
Najlepszym sposobem na zapobieganie niedoborom żelazu jest odpowiednio zbilansowana dieta, która dostarczy wystarczającą ilość tego pierwiastka. Oprócz produktów, które naturalnie zawierają żelazo, czyli mięsa, ryb czy produktów zbożowych, warto włączać do jadłospisu również żywność wzbogacaną w ten składnik, tj. kleiki i kaszki. Ważne jest również, aby właściwe łączyć ze sobą produkty bogate w żelazo, dodając do nich produkty zawierające witaminę C[3]. Dodatek tej witaminy zwiększa przyswajanie żelaza w organizmie dziecka[4]. Przykładem takich posiłków są:
- Kaszka mleczno-zbożowa owsiana z dodatkiem musu jagody i jabłka z bananem,
- Gulasz drobiowy z zielonym groszkiem i czerwoną papryką,
- Zupa buraczkowa z jajkiem, ziemniakami i natką pietruszki,
U dzieci, które nie mają niedoborów i nie mają niskiej masy urodzeniowej, nie zaleca się podawania suplementów żelaza w celu uniknięcia potencjalnych niedoborów tego pierwiastka.
[1] M. Jarosz i wsp.; Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie; Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
[2] Pleskaczyńska A., Dobrzańska A, Profilaktyka niedoboru żelaza u dzieci – standard postępowania, Standardy medyczne/pediatria n 2011 n t. 8 n 100–106.
[3] Chmielewska A., Suplementacja żelazem u dzieci – aktualny stan wiedzy, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA: 2018:T.15 :285-292.
[4] Gertig H., Przysławski J. Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.