Ząbkowanie – jak karmić maluszka, gdy pojawiają się pierwsze ząbki?

Pojawienie się zębów, to nowy etap w życiu, gdyż daje szansę na rozszerzanie diety o pokarmy wymagające rozdrabniania, rozcierania i żucia.

Jako pierwsze pojawiają się siekacze, zazwyczaj między 6 a 12 miesiącem życia. Ich zadanie polega na odgryzaniu kęsów z całości w taki sposób, aby język umiał je przesunąć na zęby trzonowe i przedtrzonowe na boczno-tylnej części szczęki i żuchwy, które wyrzynają się około 13-19 miesiąca życia. To właśnie w tym miejscu odbywa się właściwe gryzienie polegające na rytmicznym miażdżeniu i rozcieraniu odciętych wcześniej przez zęby sieczne kęsów pokarmu. Najpóźniej wychodzą kły, bo dopiero po 19 miesiącu życia. Ich rola polega na odrywaniu kawałków pokarmów bardzo sprężystych i zbitych. Jest to swego rodzaju "spadek" po zamierzchłych przodkach, którzy żywili się surowym mięsem.

Warto pamiętać, że w procesie gryzienia obok zębów ważna jest również praca języka, mięśni policzkowych, warg oraz rytmiczne ruchy żuchwy. Jest to ważne, gdyż często rodzice opóźniają wprowadzanie do diety pokarmów stałych tłumacząc to faktem, że dziecko nie ma jeszcze zębów. Tym czasem dziąsła przed wyrzynaniem się zębów są na tyle twarde i ostre, że doskonale mogą  sobie poradzić z rozgniataniem i rozcieraniem kawałków niektórych pokarmów.

Zęby zaczynają sie wyrzynać, kiedy ich szkliwo jest w pełni ukształtowane. Nie zawsze jednak towarzyszą temu wyłącznie pozytywne emocje. Często zdarza się, że sam proces ząbkowania jest trudny i bolesny. Bywają sytuacje, gdy może temu towarzyszyć wysoka gorączka i płacz dziecka. Bardziej pozytywny scenariusz przewiduje nadmierne ślinienie i swędzenie dziąseł. 

W takich okolicznościach warto zadbać o odpowiednie przygotowanie posiłków głównych i przekąsek:

1. Swędzenie dziąseł można zmniejszyć podając dziecku kawałek czerstwej skórki od chleba lub wafle ryżowe. Ich chropowata struktura doskonale nadaje się do pocierania swędzących miejsc w jamie ustnej, a maluch ma już na tyle dobrze opanowaną topografię jamy ustnej, że bez problemu trafi pokarmem tam, gdzie przyniesie mu to ulgę.
2. Rozpulchnione i obrzmiałe dziąsła dobrze reagują na chłodzenie. W tym celu można podać dziecku do rączki kawałek schłodzonego w lodówce selera naciowego, białej pietruszki, ogórka lub różyczki brokuła. Dodatkowym atutem tych pokarmów jest jeszcze ich smak. Są one gorzkie, co również może się przyczynić do zmniejszenia objawów nadmiernego ślinienia w okresie ząbkowania. Dla bezpieczeństwa przed zakrztuszeniem, kruche warzywa i owoce powinny być zawinięte w gazę w taki sposób, aby po ewentualnym odgryzieniu kawałka nie dostał się on bezpośrednio do gardła.
3. U dzieci, których głównym problemem w okresie ząbkowania jest fontanna toczącej się śliny warto rozważyć okresowe zmniejszenie udziału w diecie pokarmów zawierających soki owocowe, ponieważ smak kwaśny jeszcze bardziej wzmaga ślinienie.