Czy płatki owsiane są dobre dla niemowlaka?

Czy płatki owsiane są dobre dla niemowlaka?

Produkty zbożowe stanowią ważny element zdrowego jadłospisu już od pierwszych lat życia. Płatki owsiane to jeden z najcenniejszych pod kątem żywieniowym produktów należących do tej grupy. Dlatego dobrym pomysłem jest przyzwyczajanie do jego spożywania dziecko już na wczesnym etapie życia, kiedy silnie kształtują się preferencje smakowe i nawyki żywieniowe. Warto wiedzieć, od kiedy można wprowadzić płatki owsiane do jadłospisu i w jakiej formie najlepiej je podawać.

Od kiedy można wprowadzić płatki owsiane do jadłospisu niemowlaka?

Rozszerzanie diety niemowlaka rozpoczynamy między 17. tygodniem życia (czyli początkiem 5. miesiąca) i 26. tygodniem (początkiem 7. miesiąca). Produkty zbożowe, takie jak płatki owsiane mogą znaleźć się w jadłospisie niemowlaka już w pierwszych miesiącach rozszerzania jego diety.

W odpowiednio dostosowanej do możliwości dziecka formie kaszki, produkty zbożowe najczęściej podaje się zaraz po pierwszych warzywach i owocach, a więc typowo między końcówką 5. i 7. miesiącem życia. Nie ma określonych wytycznych dotyczących tego, w jakiej kolejności podawać niemowlakowi poszczególne zboża. Możemy rozpocząć ich wprowadzanie od ryżu, kukurydzy, pszenicy, żyta, prosa albo właśnie owsa.

Czy płatki owsiane mogą wywołać alergię u niemowląt?

Płatki owsiane nie należą do typowych alergenów pokarmowych, jednak zdarzają się sporadyczne przypadki wystąpienia reakcji nadwrażliwości po ich spożyciu przez dziecko.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów po zjedzeniu produktu należy skonsultować je z lekarzem. Przy najczęstszym typie reakcji alergicznej, objawy są zauważalne w ciągu 2 godzin od spożycia żywności zawierającej uczulające białka (najczęściej już po kilkunastu minutach). Warto jednak pamiętać, że istnieje ryzyko wystąpienia reakcji opóźnionej, rozpoczynającej się nawet w ciągu 3 dni od kontaktu z alergenem.

Rzadką przyczyną występowania dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego po wprowadzeniu do diety dziecka płatków owsianych jest obecność niewielkich ilości glutenu w tym produkcie. Często występuje on w produktach z owsa jako zanieczyszczenie przy uprawach lub na dalszych etapach procesu produkcyjnego. W sytuacji, gdy u dziecka zauważalne są objawy po spożyciu żywności zawierającej gluten, należy wziąć pod uwagę możliwość występowania u niego celiakii. Należy wtedy skonsultować się z pediatrą, który może zlecić wykonanie badań w tym kierunku.

Warto pamiętać, że zgodnie z aktualnymi danymi naukowymi, opóźnianie wprowadzania zbóż zawierających gluten do diety dziecka nie wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka występowania alergii czy celiakii.

Jak wybrać produkty owsiane dla niemowlaka?

Podając niemowlakowi produkty zbożowe, w tym owsiane, warto upewnić się, że pochodzą z pewnych, dobrze kontrolowanych źródeł i podlegają rygorystycznym normom związanym z jakością i bezpieczeństwem. Z tego powodu maluchom poleca się w szczególności podawanie produktów na bazie zbóż odpowiednich dla niemowląt i małych dzieci, czyli należących do kategorii żywności specjalnie przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci. Mają one przewagę nad żywnością do ogólnego spożycia m.in. ze względu na to, że w ich przypadku obowiązują zdecydowanie bardziej restrykcyjne limity zawartości zanieczyszczeń, np. metali i pozostałości pestycydów.

Ponadto podstawowy skład tej kategorii produktów jest określony przepisami prawa tak, by dostosować go optymalnie do potrzeb żywieniowych niemowląt i małych dzieci, np. pod kątem zawartości białka, węglowodanów, tłuszczów, witamin i składników mineralnych. W związku z tym, produkty zbożowe (w tym owsiane) dla niemowląt i małych dzieci, w odróżnieniu od zwykłych płatków owsianych ogólnego spożycia, wzbogacane są o składniki pokarmowe, które często są niedoborowe w ich diecie, np. żelazo, jod.

W jakiej postaci podawać niemowlakowi płatki owsiane?

Kolejną rzeczą, na którą trzeba zwrócić uwagę przy podawaniu dziecku produktów owsianych jest ich konsystencja, która powinna być dostosowana do umiejętności i możliwości dziecka. Na początku sprawdzi się kaszka w postaci gładkiego puree. Z czasem konsystencja produktu może być bardziej urozmaicona i zawierać coraz większe grudki, np. wmieszanych do kaszki miękkich kawałeczków owoców. Należy pamiętać w tym kontekście także, by wybierając produkty dla niemowląt kierować się określonym na opakowaniu wskazaniem wieku dziecka, dla którego są one przeznaczone.

Pierwsze posiłki z płatkami owsianymi w diecie niemowlaka

Włączając do diety niemowlaka produkty na bazie owsa, warto zadbać o to, żeby miały prosty skład. Najlepiej, by w pierwszym posiłku zawierającym to zboże nie było żadnych innych nowych dla dziecka składników. Jeśli maluch próbował już wcześniej kaszek ryżowych, wprowadzając owies można podać np. bezmleczną kaszkę Porcja Zbóż owsianka z ryżem BoboVita. Kiedy dziecko spożywa po raz pierwszy nowy składnik, warto ograniczyć jego ilość do 2-3 łyżeczek.

Z czasem można wprowadzać stopniowo do diety niemowlaka kolejne różnorodne kaszki na bazie owsa, urozmaicone o dodatkowe składniki, przede wszystkim owoce. Dla dziecka po 6. miesiącu życia odpowiednie będą:

• BoboVita Porcja Zbóż delikatna mleczna owsianka z ryżem jagoda-jeżyna-truskawka,
• BoboVita Porcja Zbóż delikatna mleczna owsianka z ryżem banan-malina,
• BoboVita Porcja Zbóż mleczna kaszka 3 zboża owsiana jabłko-gruszka,
• BoboVita Porcja Zbóż mleczna kaszka 3 zboża owsiana malina-truskawka-banan.

Płatki owsiane w diecie niemowlaka po 8. miesiącu życia

Dieta niemowlaka po 8. miesiącu życia zwykle jest już rozszerzona o różnorodne rodzaje zbóż. Dobry wybór stanowi podawanie wtedy kaszek, które zawierają nie tylko owies, ale jednocześnie też inne zboża. Sprawdzi się np. BoboVita Porcja Zbóż mleczna kaszka 7 zbóż zbożowo-owsiana truskawka-banan. Dziecku w tym wieku można zaproponować również kaszkę owsianą uzupełnioną o egzotyczne owoce, np. BoboVita Porcja Zbóż delikatna mleczna owsianka z ryżem mango-marakuja-banan.

Jak urozmaicić posiłki z płatkami owsianymi dla dziecka?

Przygotowaną dla niemowlaka kaszkę na bazie płatków owsianych można urozmaicić, podając ją ze zmielonymi drobno orzechami lub pestkami (np. orzechami laskowymi, migdałami, pestkami dyni). Sprawdzi się także dodatek szczypty łagodnych w smaku przypraw, np. mielonego cynamonu lub kardamonu. Kaszkę owsianą można również podawać z musem z różnorodnych owoców. Dla rocznego dziecka warto przygotować np. placuszki na bazie kaszki owsianej z jabłkiem.

Czy można podawać niemowlakowi płatki owsiane na mleku krowim?

Nie zaleca się podawania niemowlętom klasycznej owsianki ugotowanej na zwykłym (niemodyfikowanym) mleku krowim. Zwykłe mleko krowie nie jest dostosowane do potrzeb dziecka w 1. roku życia, dlatego opóźnione wprowadzanie go do diety uznaje się za korzystne. Chroni to m.in. przed wystąpieniem niedokrwistości związanej z niedoborem żelaza, której większe ryzyko obserwuje się u niemowląt spożywających często to mleko.

Choć niewielką ilość mleka krowiego można dodawać jako składnik do posiłków dla dziecka, niewskazane jest, by było ono bazą posiłków. Znacznie lepiej przygotować płatki owsiane z użyciem mleka modyfikowanego lub mleka mamy, ponieważ w ten sposób zapewniamy dziecku posiłek adekwatny do jego zapotrzebowania.

Warto także wspomnieć, że z podobnych powodów niezalecane jest również przygotowywanie płatków owsianych dla niemowlaka na napojach roślinnych, np. sojowym, ryżowym czy migdałowym, które nie są dostosowane do potrzeb dziecka i nie mogą stanowić alternatywy dla mleka mamy czy mleka modyfikowanego.

Płatki owsiane w diecie niemowlaka – o czym warto pamiętać?

Płatki owsiane w odpowiedniej postaci sprawdzą się jako dobry posiłek zarówno na śniadanie, jak i na kolację niemowlaka. Warto wybierać odpowiednią do wieku dziecka żywność na bazie zbóż przeznaczoną dla niemowląt, podlegającą bardziej rygorystycznym normom jakości i bezpieczeństwa niż żywność ogólnego spożycia..

Ważne informacje: Zaleca się kontynuację karmienia piersią podczas wprowadzania pokarmów uzupełniających. Karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez matkę i dziecko. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka.

Źródła:

1. Szajewska H., Socha P., Horovath A. i wsp. (2021) Zasady Żywienia Zdrowych Niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 50: 1-19, dostęp: https://ptp.edu.pl/dokumenty/4337.pdf.
2. Horovath A., Rachtan-Janicka J., Rybak A. i wsp. Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, dostęp: https://1000dni.pl/wp-content/uploads/2023/01/poradnik-zywienia-niemowlat-1341.pdf.
3. Klerks M., Bernal M. J., Roman S. i wsp. (2019) Infant Cereals: Current Status, Challenges, and Future Opportunities for Whole Grains, Nutrients, 11(2): 473, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6412837/.