Kiedy dziecko raczkuje?

6 min
kiedy dziecko raczkuje

Kiedy dziecko raczkuje? Na czym polega i czemu służy ta aktywność? W jaki sposób można wesprzeć mobilność malucha? Dlaczego na tym etapie życia tak ważne jest właściwe odżywianie? Poznaj odpowiedzi na najważniejsze pytania.

Co znajdziesz w tym artykule:
  1. 1.Czym jest raczkowanie?
  2. 2.Pełzanie, czworakowanie, a raczkowanie – czym różnią się od siebie?
kiedy dziecko raczkuje
kiedy dziecko raczkuje

Czym jest raczkowanie?

Raczkowanie jest ważnym kamieniem milowym w rozwoju dziecka, nie tylko fizycznym i motorycznym, ale też emocjonalnym i poznawczym. Zmiana pozycji oraz uzyskanie mobilności sprawiają, że maluch zaczyna poznawać świat w sposób dużo bardziej aktywny, niż dotąd. Zwiększa się też jego autonomia. Od tego momentu może podążać za tym, co wzbudzi jego zainteresowanie.

Raczkowanie to sposób poruszania się z podparciem na rękach i kolanach. Dzięki temu kształtuje się i wzmacnia układ mięśniowo-szkieletowy. Dodatkowo naprzemienność ruchów (prawa ręka, lewa noga, lewa ręka, prawa noga) ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju mózgu. W ten sposób stymulowane jest bowiem tworzenie się prawidłowych połączeń między półkulami. Jest więc raczkowaniem czymś znacznie więcej, aniżeli etapem pośrednim pomiędzy fazą unoszenia na rękach, a całkowitą pionizacją.

Pełzanie, czworakowanie, a raczkowanie – czym różnią się od siebie?

Raczkowanie to ruch wykonywany do przodu, wykorzystujący podparcie dłoni i kolan o podłoże.

Czworakowanie to ruch również wykonywany do przodu, podczas którego dziecko odpycha się na wyprostowanych kończynach górnych i stopami.

Obydwa te przypadki łączy pozycja – wsparcie na dłoniach i kolanach, z oderwaniem brzuszka od podłoża. Tym różnią się od pełzania, które oznacza mobilność z tułowiem stykającym się z podłożem i nisko ułożoną miednicą. Podczas jego wykonywania, dziecko odpycha się, wykorzystując przedramiona, łydki oraz wewnętrzne krawędzie stóp. Często brakuje w tym ruchu naprzemienności.

Rodzice często pytają, czy dziecko najpierw siada czy raczkuje. Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Obie kompetencje nabywane są w zbliżonym czasie. Część maluchów zaczyna siadać w pierwszej kolejności, inne czynią to później, gdy nabiorą stabilności, pewności i poczucia bezpieczeństwa.

Kiedy dziecko zaczyna raczkować?

Kiedy dziecko zaczyna raczkować? W przybliżeniu można podać, że pierwsze próby są podejmowane z reguły w granicach 6-8 miesiąca życia, nie należy się jednak przejmować, jeśli stanie się to nieco później lub wcześniej. Z terminarza kamieni milowych zdefiniowanego przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że faza ta rozpisana jest między 5,5, a 13 miesiącem po narodzinach. To, kiedy dziecko raczkuje, jest uzależnione od wielu czynników, uwzględniających jego indywidualny rozwój fizyczny, psychiczny i motoryczny. Co ważne, na czworakach może wciąż chodzić dziecko, które nabyło już wyższe kompetencje i potrafi wstawać, a nawet przemieszczać się w pozycji pionowej.

Moment, w którym maluch zaczyna poznawać świat na czterech kończynach, zbiega się w czasie z wieloma innymi doświadczeniami, dotyczącymi między innymi sfery żywienia. Około 6 miesiąca życia rozszerzeniu ulega dieta dziecka. Właśnie na tym etapie rozwoju niemowlę powinno zacząć poznawać nowe smaki. Oprócz matczynego lub modyfikowanego mleka, do jego menu trafiać zaczynają różnego rodzaju kaszki, warzywa, owoce i deserki.

W tym czasie dziecko uczy się też nadawać sens pewnym wydarzeniom, a nawet grupować fakty, przedmioty, ludzi. Na jego twarzy pojawia się bardziej wyrafinowana i świadoma mimika, niedługo z buzi zaś popłynąć mogą pierwsze sylaby, a nawet proste słowa.

Raczkowanie – kiedy należy się niepokoić?

W sytuacji, gdy proces ten opóźnia się, zaniepokojeni rodzice pytają, dlaczego dziecko nie chce raczkować. Po pierwsze należy zaznaczyć, że odpowiedź na pytanie, czy każde dziecko raczkuje, nie jest jednoznacznie twierdząca. U niektórych niemowląt etap ten jest całkowicie pomijany, aczkolwiek nie jest to sytuacja do końca korzystna. Po drugie, faza ta może nadejść w różnym czasie. Stanem wykraczającym poza szeroką normę jest sytuacja, gdy dziecko nie osiągnie tego etapu do końca 11 miesiąca życia, a przy tym nie wykazuje innych umiejętności, takich jak siadanie. W takim przypadku zaleca się konsultację lekarską. Należy pamiętać, że ocenie podlega wówczas także napięcie mięśniowe, rozwój mowy oraz tzw. „motoryka mała”, czyli rozwój funkcji chwytnych ręki. Bardzo ważnym elementem jest również nawiązywanie kontaktu wzrokowego z innymi osobami. Jeżeli coś zaniepokoi lekarza pediatrę to skieruje takie dziecko na konsultację neurologiczną.

Po pomoc do specjalisty można się zwrócić także wtedy, gdy występuje nieprawidłowe raczkowanie, przez co rozumieć należy przede wszystkim brak charakterystycznej naprzemienności ruchów, ciągnięcie jednej lub obydwu nóżek za sobą, niewystarczające odrywanie brzuszka.

Niepokojąca powinna też być nieumiejętność czynienia progresu i pokonywania kolejnych etapów. To, że dziecko raczkuje do tyłu, jest sytuacją normalną, wręcz definicyjną. Później jednak powinien się jednak pojawić ruch do przodu, a także coraz bardziej zaawansowane próby pionizacji.

Jak nauczyć dziecko raczkować?

Raczkowanie jest czynnością naturalną i dziecko powinno ją opanować samodzielnie. Rodzice mogą co najwyżej subtelnie wspierać jego rozwój, delikatnie korygując ruchy. Mobilności czy unoszenia brzuszka nie należy jednak wymuszać na siłę – jeśli dziecko nie wykonuje pewnych czynności, być może jego układ mięśniowo-szkieletowy nie jest wystarczająco silny. Istnieją ćwiczenia pozwalające wzmocnić sylwetkę, przed ich wdrożeniem należy jednak zasięgnąć porady u pediatry bądź fizjoterapeuty specjalizującego się rehabilitacji niemowląt

Niezwykle ważne jest też wzmacnianie organizmu „od środka” – kluczowe znaczenie ma dieta, która powinna być rozszerzana zgodnie z kalendarzem żywienia o nowe komponenty, zawierające niezbędne do prawidłowego rozwoju składniki odżywcze, witaminy i składniki mineralne. Aby nie popełnić błędu, dobrze jest podawać dziecku produkty przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci, tzn. te z oznaczeniem wieku na opakowaniu. Są one skomponowane z surowców spełniające rygorystyczne normy jakości i bezpieczeństwa żywności oraz są idealnie dopasowane konsystencją oraz składem do danego etapu życia niemowlęcia

Wspomnieć też warto o roli zabawek, które można wykorzystywać w ćwiczeniach, a także traktować jako swego rodzaju motywatory – bardzo często maluch unosi się i zaczyna podążać w kierunku przedmiotów, którymi chce się pobawić. Wystarczy zatem ułożyć zabawki w pewnej odległości, ale w zasięgu wzroku dziecka.

Nauka raczkowania – o czym powinni wiedzieć rodzice?

Raczkowanie dziecka jest etapem ważnym, fascynującym, kształtującym, ale też na swój sposób niebezpiecznym, jeśli nie zastosuje się odpowiednich środków zapobiegawczych. Rodzice powinni zabezpieczyć ostre krawędzie mebli. Należy też usunąć z zasięgu oczu i rąk niemowlęcia przedmioty niewielkich rozmiarów, które umieszczone w buzi i połknięte mogłyby doprowadzić do zadławienia. Z podobnych powodów dbać trzeba o to, by raczkujący bobas nie dotarł w pobliże pojemników z substancjami chemicznymi, zwisających i niezabezpieczonych kabli, czy produktów żywnościowych niedostosowanych do jego wieku. Ważny jest również ubiór-ze względu na możliwość otarć, lepiej by maluch raczkował w śpiochach, rajtuzach lub spodenkach, nie trąc nagimi kolanami po podłodze.

Coraz częściej stosuje się też kojce, aczkolwiek specjaliści nie są nastawieni szczególnie pozytywnie do tej formy zabezpieczenia. Choć zapewniają one bezpieczeństwo i dają rodzicom poczucie spokoju, ograniczają dziecko ruchowo i poznawczo.

Skrót:

  • Raczkowanie to ważny etap rozwoju dziecka, zazwyczaj poprzedzający naukę chodzenia
  • Raczkując niemowlę wzmacnia mięśnie, rozwija układ nerwowy oraz poznaje świat wokół siebie
  • Wspierając mobilność dziecka, nie można zapominać o wzmacnianiu jego organizmu od środka – dlatego tak ważna jest rola prawidłowej diety

Źródła:

Oceń ten artykuł: